LEADERATORIUM

Nowy okres programowania będzie przebiegał pod znakiem harmonizacji trzech polityk: polityki spójności, wspólnej polityki rolnej oraz polityki rybackiej. Poprzez uzupełnianie się efektów (lepszą synergię) realizowanych projektów chce się osiągnąć większą spójność poziomą (terytorialną) i pionową (branżową), lepsze rezultaty, większą wartość dodaną.

Kolejne magiczne słowa  które będą nam towarzyszyć w nowej perspektywie finansowej to koncentracja celów, środków i wdrażanych tematów (koncentracja tematyczna, 11 celów tematycznych podstawą programowania) oraz współpraca różnych podmiotów.

Warto też wspomnieć o konieczności realizacji przez każdy program operacyjny, a w ramach niego każdy projekt trzech celów horyzontalnych. Te cele to: innowacje, przeciwdziałanie zmianom klimatu i środowisko.

Co z tym wszystkim ma wspólnego spółdzielczość?

Spółdzielczość, spółdzielnia może być formą prawną grupy operacyjnej uzyskującej wsparcie w ramach Działania Współpraca, może realizować innowacyjne projekty w ramach innych działań priorytetu pierwszego oraz pozostałych działań i priorytetów łącznie z LSR.

Działając wspólnie można lepiej odpowiedzieć na wyżej wymienione wyzwania takie jak harmonizacja, koncentracja, współpraca ważne na wszystkich poziomach planowania, programowania i wdrażania.

W Polsce spółdzielczość ma długą i  bogatą historię. Można w niej wyróżnić lepsze i gorsze okresy. W środowisku wiejskim na ten temat funkcjonują różne poglądy i opinie. Z uwagi na znaczenie spółdzielczości w Europie, na osiągane rezultaty w zakresie rozwoju przedsiębiorczości na obszarach wiejskich, Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Krakowie podjęło inicjatywę Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi  dotyczącą  rozwoju spółdzielczości na wsi realizując badania pod nazwą „Spółdzielczość w świadomości rolników i doradców oraz praktyczne wykorzystywanie idei spółdzielczej do rozwoju przedsiębiorczości na obszarach wiejskich”. Podejmując badania chcieliśmy uzyskać wiedzę czy demony przeszłości nadal są obecne wśród mieszkańców obszarów wiejskich, czy spółdzielczość w Polsce tak jak w innych krajach Europy może być sposobem na rozwój przedsiębiorczości, na poprawę dochodowości, generalnie czy może przyczynić się do lepszych warunków życia na wsi. Badania,  seminarium podsumowujące oraz wydawnictwo zrealizowano jako projekt  w ramach planu pracy KSOW.

Głównym celem badania było ustalenie stanu świadomości rolników i doradców publicznych jednostek doradztwa rolniczego w zakresie idei spółdzielczości wiejskiej, w kontekście historycznym oraz aktualnego stopnia ich zainteresowania wprowadzaniem spółdzielczych form do działalności gospodarczej i społecznej na obszarach wiejskich.

Badanie zrealizowane zostało za pomocą trzech technik badawczych tj. wywiadu telefonicznego z doradcami z Powiatowych/Terenowych Zespołów Doradztwa (1000 wywiadów), zogniskowanych wywiadów grupowych w 6 Powiatowych Zespołach Doradztwa Rolniczego w 6 województwach  oraz badania za pomocą  ankiety audytoryjnej wśród 2525 rolników z całej Polski. Badania wśród rolników przeprowadzili doradcy WODR.

Ważnym elementem projektu było seminarium podsumowujące przeprowadzone w dniach 3-5 grudnia 2013 roku w Krakowie i Racławicach.

W trakcie seminarium zostały przedstawione opracowane wyniki badań,  wykłady oraz został przeprowadzony panel ekspertów na temat: Rola doradców publicznych jednostek doradztwa rolniczego w rozwoju spółdzielczych form działalności gospodarczej i społecznej na obszarach wiejskich.

Podczas seminarium interesującym uzupełnieniem przedstawionych wniosków i opinii z  badań była dyskusja z udziałem przedstawicieli lokalnej spółdzielczości i władz samorządowych w ramach sesji lokalnej.

A oto wybrane wnioski z dyskusji zawarte w raporcie opracowanym przez dr Krystynę Vinohradnik z UR w Krakowie: czytaj PDF.

Nad wynikami badań, także wybranymi wnioskami na pewno będą trwały dalsze prace, ale już dziś można powiedzieć, że spółdzielczość może przyczynić się do rozwoju przedsiębiorczości na obszarach wiejskich, a także do budowania społeczeństwa obywatelskiego. Warto się nimi interesować.

Opracowała

Jadwiga Nowakowska

CDR O/Kraków