Dla Polski jabłko to szczególny owoc i powód do dumy. Jesteśmy największym producentem jabłek w Europie i czwartym na świecie, a ich smak i jakość doceniają zagraniczni odbiorcy. Dlatego właśnie jabłko jest oficjalnym owocem polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej.

Polskimi jabłkami będą częstowani uczestnicy wydarzeń prezydencji w Polsce i Brukseli. To nawiązanie do działania z 2011 r., kiedy prezydencja promowała polskie truskawki i wyjątkowa promocja polskiego rolnictwa. Wybierając nasze jabłka, uczestnicy spotkań mogą doświadczyć autentycznego smaku Polski, jednocześnie wspierając polskich sadowników. Będą to jabłka, które zostały wpisane do unijnego rejestru jako Chronione Oznaczenie Geograficzne – to wyróżnik przyznawany produktom regionalnym najwyższej jakości.

Jabłka w Polsce w liczbach

Produkcja jabłek w Polsce to:

• 150 tys. hektarów sadów jabłoniowych (najwięcej w Unii Europejskiej)
• 80,5 tys. gospodarstw
• ok. 4 mln ton rocznie produkcji
• 817 tys. ton eksportu w 2023 r.
• 50-70 proc. krajowej produkcji tych owoców to przetwórstwo

Polskie jabłka ekologiczne

Produkcja jabłek ekologicznych w Polsce to:

• 5,5 tys. ha ekologicznych sadów jabłoniowych;
• 172 tys. ton ekologicznych jabłek;
• 2 tys. ha sadów w trakcie przestawiania na produkcję ekologiczną 
• 4. miejsce w UE po Niemczech (8 tys. ha), Włoszech (8,8 tys. ha) i Francji 17,7 tys. ha);

Jabłka ekologiczne produkowane są głównie na Mazowszu. Produkty ekologiczne znakowane są europejskim logo produkcji ekologicznej (zielony liść), obok którego znajduje się numer jednostki certyfikującej (akronim PL-EKO oznacza, że produkt został wytworzony w Polsce) oraz informacja o miejscu pochodzenia surowców, przykładowo „Rolnictwo UE”, „Rolnictwo-Polska”.

Przetwórstwo jabłek w Polsce – przede wszystkim soki

Spośród 4,2 mln ton jabłek produkowanych w Polsce, w zależności od sezonu aż 50-70 proc. trafia do przetwórstwa. Naszymi flagowymi produktami przetwórstwa są soki jabłkowe w formie skoncentrowanej i nieskoncentrowanej.

Większość produkowanego w Polsce koncentratu soku jabłkowego (KSJ) jest eksportowana, a jego głównym odbiorcą (około 40 proc.) są Niemcy. W ostatnich latach zwiększa się produkcja w Polsce nieskoncentrowanego soku jabłkowego (NFC, z ang. not from concentrate), co wynika z rosnącego popytu na te soki w krajach UE. Polski sok NFC jest eksportowany głównie do Niemiec i Austrii. Inne polskie produkty przetwórstwa jabłek to m.in. musy, powidła, jabłka prażone czy nadzienia do cukierków.

Gdzie trafiają polskie jabłka?

Polskie jabłka trafiają przede wszystkim na następujące rynki:

• wśród państw UE: do Niemiec i Rumunii, a także do Hiszpanii, Szwecji, Holandii i Francji;
• wśród państw spoza UE: do Egiptu i Kazachstanu, a także na dalekie rynki, np. do Indii, Arabii Saudyjskiej czy Zjednoczonych Emiratów Arabskich.

Krótka historia uprawy jabłoni w Polsce

W Polsce uprawa jabłoni ma bardzo bogate tradycje, sięgające czasów późnego Średniowiecza. Propagowanie sadownictwa i sprowadzenie wielu szlachetnych odmian jabłoni zawdzięczamy cystersom i benedyktynom. Z pewnością jednak nie śniło się naszym przodkom, że Polska będzie kiedyś największym producentem jabłek w Europie.

Okres dynamicznego rozwoju uprawy jabłoni w Polsce to lata 1918-1960. Autorem rewolucji w polskim sadownictwie, która miała miejsce po II wojnie światowej, był naukowiec, prof. Szczepan Pieniążek. Ten wybitny polski sadownik wiedzę zdobywał i propagował na uczelniach w Polsce i w Stanach Zjednoczonych, skąd po wojnie przyjechał z doktoratem.

Pierwszym jego osiągnięciem było doprowadzenie drzew do corocznego owocowania. Następne to wprowadzenie mniejszej liczby odmian, drzew niskopiennych i uprawy odmian amerykańskich. Dzięki pracom zapoczątkowanym przez prof. Pieniążka dziś możemy przechowywać owoce przez okrągły rok, od jednego zbioru do drugiego, nie tracąc na ich jakości. Ten reformator polskiego sadownictwa opublikował około 100 prac naukowych.

Jabłka w kuchni

Najbardziej znanym zastosowaniem kulinarnym jabłek są z pewnością ciasta i desery, wśród których króluje szarlotka. Do wypieków najlepiej sprawdzą się odmiany jabłek o kwaśnym smaku, np. antonówka.
Jednak jabłka stanowią także znakomity dodatek do dań wytrawnych – surówek i sałatek oraz do dań mięsnych. Orzeźwiająca jabłkowa nuta przełamuje słony smak sałatki śledziowej, a jako nadzienie do pieczonego mięsa jabłko nadaje mu kruchość i uszlachetnia. Tradycyjnym polskim daniem jest np. pieczona kaczka z jabłkami.

W Polsce popularne jest robienie przetworów na zimę. W polskich domach do słoików trafiają np. kompoty z jabłek, marmolady jabłkowe, a także jabłka prażone czy tarte, które można potem wykorzystać do ciast.

Jedz je codziennie!

 Jedno jabłko dostarcza organizmowi mniej więcej – w zależności od wielkości i odmiany – 75 kcal. Znajdziemy w nim bogactwo składników, w tym witaminy A i C, przeciwutleniacze, potas, wapń, magnez i błonnik. Dzięki nim jabłka m.in.:

• Wspomagają procesy trawienia.
• Podnoszą odporność organizmu.
• Poprawiają wygląd skóry.
• Chronią organizm przed problemami ze strony układu krążenia czy układu nerwowego. 
• Pomagają chronić przed rozwojem wielu chorób cywilizacyjnych, w tym nowotworów, nadciśnienia tętniczego, cukrzycy typu 2 czy chorób o charakterze neurodegeneracyjnym, jak choroba Alzheimera czy Parkinsona – ze względu na obecność przeciwutleniaczy, występujących głównie w skórce.

Źródło: https://polish-presidency.consilium.europa.eu/