Praca sezonowa jako zawód krytyczny – rekomendacje Komisji Europejskiej

Komisja Europejska radzi, by pracowników sezonowych sektora rolniczego – obok lekarzy czy pilotów - traktować jak osoby wykonujące zawód krytyczny. Z kolei zapisy tarczy antykryzysowej zakładają ułatwienia dla cudzoziemców pracujących w Polsce.

Epidemia koronawirusa rodzi problemy związane z realizacją prac sezonowych w rolnictwie. Zwraca na to uwagę Stowarzyszenie Polskich Dystrybutorów Owoców i Warzyw Unia Owocowa, największe w Polsce stowarzyszenie działające na rzecz wspierania krajowych producentów i dystrybutorów warzyw i owoców. Szczególnie dotkliwa dla producentów rolnych może być decyzja o przywróceniu kontroli na granicach wewnętrznych krajów Unii Europejskiej, a co za tym idzie niedobory siły roboczej, m.in. pracowników z Ukrainy. Według Ambasady Ukrainy w Polsce w ostatnich dniach kilkaset tysięcy Ukraińców wróciło z Polski na Ukrainę. „Jeśli w odpowiedni sposób nie zadbamy o to, by pracownicy sezonowi mogli wykonywać swoją pracę, zostanie zaburzana cała sieć współpracy. Wtedy ucierpi na tym cały sektor” – zwraca uwagę Paulina Kopeć, Sekretarz Generalna Unii Owocowej.

Naprzeciw tym oczekiwaniom wychodzi Komisja Europejska. Według jej najnowszych wytycznych, pracownicy sezonowi pracujący w rolnictwie lub sadownictwie powinni być traktowani jak osoby wykonujące zawód krytyczny (podobnie jak  m. in. pracownicy medyczni, inżynierowie, piloci, kierowcy czy operatorzy maszyn do produkcji żywności). Państwa członkowskie powinny zezwolić pracownikom na przekraczanie granic w celu podjęcia pracy, jeśli praca w danym sektorze jest nadal dozwolona w przyjmującym pracownika państwie członkowskim. Pracodawcy powinni również zostać poinformowani o konieczności zapewnienia bezpieczeństwa oraz odpowiedniej ochrony zdrowia pracowników sezonowych.

Źródło: Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej CI 102/12 - Wytyczne dotyczące korzystania ze swobodnego przepływu pracowników podczas epidemii COVID-19 (2020/C 102 I/03)
 

Ps. W tym kontekście ważna jest kwestia cudzoziemców wykonujących prace sezonowe w Polsce w chwili, gdy kończy się im legalny pobyt w Polsce, np. wiza traci ważność. Tzw. tarcza antykryzysowa wprowadzona przez rząd zakłada, że dokumenty, które uprawniają obcokrajowca do pracy i pobytu w Polsce pozostają ważne jeszcze 30 dni po odwołaniu epidemii koronawirusa. Słowem, cudzoziemiec w czasie epidemii nie musi składać nowego wniosku o zezwolenie na pobyt czasowy. Co ważne, ułatwienia dotyczą obcokrajowców, którym pobyt w Polsce kończy się po 14 marca 2020 roku.  Jeżeli legalny pobyt skończył się przed tym dniem, obecnie przebywają w Polsce już nielegalnie. Za nielegalny pobyt i zatrudnienie grożą wysokie kary, zarówno dla pracodawcy, jak i pracownika