W krakowskim oddziale CDR w dniach 3 - 5 września 2019 r. odbyło się „Czwarte doroczne szkolenie dotyczące ziół i ich zastosowania w gospodarstwie domowym”.
Celem szkolenia było podniesienie wiedzy uczestników dotyczącej zastosowania ziół w celach leczniczych, a także ich właściwości zdrowotne oraz zdobycie wiedzy z zakresu przygotowania domowej apteczki z preparatami zielarskimi.
Poprzez uczestnictwo w zajęciach dotyczących dobierania i przetwarzania ziół dobrej jakości, w tym oceny surowców zielarskich uczestnicy nabyli wiedzę na temat odpowiedniego użytkowania roślin stosowanych m.in. w ziołolecznictwie, które mogą zostać wykorzystane w bieżącej pracy w gospodarstwie wiejskim.
Szkolenie adresowane było do specjalistów i doradców zatrudnionych w ośrodkach doradztwa rolniczego. Do udziału w szkoleniu zaproszone zostały w szczególności osoby odpowiedzialne za wiejskie gospodarstwa domowe. W szkoleniu uczestniczyły 33 osoby.
W pierwszym dniu szkolenia odbyły się zajęcia dotyczące zielarstwa z zakresu odmian roślin zielarskich, zasobów roślinnych małopolski, w tym roślin leczniczych oraz zielarskich roślin miododajnych, ze sposobu dobierania i przetwarzania ziół dobrej jakości, w tym oceny surowców zielarskich.
Rośliny lecznicze to rośliny, z których pozyskuje się surowce zielarskie, zawierające substancje czynne, stosowane w medycynie i ziołolecznictwie. Z niektórych części tych roślin wyrabia się leki (np. z korzeni, łodyg, liści, kwiatów). Na świecie poznano co najmniej 2500 gatunków roślin leczniczych. W Polsce rośnie ich około 400, a do często używanych należy około 200 gatunków.
Na Ziemi żyje ponad 20 tysięcy gatunków pszczół. W systematyce owadów nadrodzina pszczołowate (Apoidea) obejmuje 11 rodzin. W Polsce, na przestrzeni 200 lat badań, stwierdzono występowanie ponad 470 gatunków pszczół ujętych w siedem rodzin i 52 rodzaje. Podstawą wyodrębnienia wśród owadów błonkoskrzydłych nadrodziny pszczołowate jest m. in. daleko posunięty jej związek z kwiatami. Objawia się on przystosowaniem budowy ciała do zbioru i przenoszenia nektaru i pyłku oraz całkowitym uzależnieniem rozwoju i życia owadów od pokarmu kwietnego m.in. z roślin zielarskich.
{gallery}2019/81{/gallery}
W drugim dniu szkolenia miały miejsce dwie wizyty; w Muzeum Farmacji w Krakowie oraz w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Muzeum Ogrodu Botanicznego.
Sala ekspozycyjna z ziołami w krakowskim Muzeum Farmacji została urządzona na strychu – co również ma swoje merytoryczne uzasadnienie, ponieważ strych, jako miejsce przestronne i suche, często wykorzystywany przez dawnych aptekarzy do suszenia i przechowywania ziół leczniczych. Na drewnianej konstrukcji tego pomieszczenia, podobnego do więźby dachowej, umieszczone zostały drewniane ramy obciągnięte grubym płótnem, służące do suszenia ziół, na podestach ułożone zostały różnego rodzaju krajalnice do krojenia ziół, poza tym są tu sita różnej gęstości, prasy do wyciskania soku, perkolatory służące do sporządzania wyciągów roślinnych, ludowe repozytoria z szufladami do przechowywania poszczególnych części ziół (liście, łodygi, korzenie itd.), skrzynie na zioła, a także słomiane kosze opatrzone drewnianymi szyldami z nazwami przechowywanych w nim ziół. Uzupełnieniem zbioru przedmiotów związanych z zielarstwem jest tzw. kolekcja Mercka, czyli naukowo opracowany, dziewiętnastowieczny zbiór leczniczych surowców roślinnych, przechowywanych w specjalnych szklanych tubusach, przeznaczony do celów dydaktycznych i wystawienniczych.
{gallery}2019/82{/gallery}
Założony w 1783 roku Ogród Botaniczny Uniwersytetu Jagiellońskiego jest obecnie najstarszym tego typu obiektem w Polsce. Powstały z inicjatywy Komisji Edukacji Narodowej jako zakład pomocniczy katedry chemii i historii naturalnej gromadzi dziś tysiące okazów roślin na powierzchni prawie 10 ha. Ogród odgrywa dużą rolę w rozwoju nauki, edukacji i kultury Krakowa jako miejsce badań, inspiracji artystycznych oraz "żywe muzeum" flory świata. W ogrodzie znajdują się m.in. ogródki wiejskie i kolekcje roślin ozdobnych, rośliny lecznicze i użytkowe oraz ziołorośla.
{gallery}2019/83{/gallery}
W trzecim dniu uczestnicy w trakcie warsztatów mieli możliwość stworzenia „kredensu zielarskiego” – czyli zawartości apteczki domowej. Zaprezentowane zostało przetwórstwo wybranych i gatunków roślin leczniczych i aromatycznych, zasady przygotowania różnych postaci preparatów ziołowych – tj. soki roślinne, napary, odwary, nalewki, maści i inne postacie recepturowe oraz surowce zielarskie w domowej apteczce ziołowej.
{gallery}2019/84{/gallery}