Nazwa „Wędzone jabłko sechlońskie” została zarejestrowana przez Komisję Europejską jako Chronione Oznaczenie Geograficzne w rejestrze chronionych nazw pochodzenia (ChNP) i chronionych oznaczeń geograficznych (ChOG). Produkt dołączył do drugiej zarejestrowanej w 2010 r. nazwy - suska sechlońska (ChOG) związanych z regionem Sechny - położonej w wąskiej dolinie Sechlańskiego Potoku niewielkiej wsi w województwie małopolskim. Tym samym Polska posiada już 47 produktów rolnych i środków spożywczych zarejestrowanym jako ChNP, ChOG lub GTS.
Cechą charakterystyczną regionu jest uprawa jabłoni i śliw oraz produkcja owoców tych drzew z przeznaczeniem na wytwarzanie „wędzonego jabłka sechlońskiego”. Do dnia dzisiejszego w miejscowej gwarze wciąż żywe jest słowo „sechnie”, czyli suszenie. Sama nazwa „wędzone jabłko sechlońskie” wywodzi się zaś od mieszkańców Sechnej - „sechloków”, którzy od XVIII w. z ojca na syna przekazują tajniki konstrukcji specjalnych suszarni i technologii suszenia, nieznanej w innych częściach kraju.
Wędzone jabłko sechlońskie (ChOG) to nic innego jak plastry jabłek poddane podsuszaniu i podwędzaniu. Plastry charakteryzują się pomarszczoną brązową skórką na obwodzie oraz jasnobrązowym elastycznym miąższem. Specyfikacja produktu dopuszcza usunięcie gniazda nasiennego. Wielkość plastrów zależna jest od odmiany jabłek, które zostały przeznaczone do suszenia. Surowcem do produkcji wędzonego jabłka sechlońskiego (ChOG) mogą być jabłka odmian: Antonówka, Boskoop, Szara Reneta, Wilhelm, Jonathan, Szampion, Jonagold, Idared i pochodne Idared. Średnica gotowych wędzonych plastrów waha się w przedziale od 3 do 10 cm, w zależności od sezonu wegetacyjnego i użytej odmiany. Smak wędzonych jabłek sechlońskich (ChOG) jest lekko słodkawy z wyczuwalnym smakiem i aromatem wędzenia drewnem drzew liściastych.
Specyfikacja produktu ściśle precyzuje, że wszystkie etapy produkcji (segregacja surowca, krojenie i układanie owoców w suszarni oraz podwędzanie i suszenie), a także umiejscowienie samych suszarni, ma miejsce w województwie małopolskim, na terenie gmin: Laskowa, Iwkowa, Łososina Dolna i Żegocina. Co ważne, wszystkie czynności w trakcie całego procesu produkcji (oprócz krojenia jabłek w plastry i ewentualnego usuwania gniazd nasiennych) wykonywane są ręcznie, co gwarantuje najwyższą jakość gotowego produktu.
Szczególne warunki klimatyczno-glebowe Sechnej od wieków sprzyjały uprawie drzew owocowych. Nadmiar owoców konserwowany był za pomocą wypracowanej na tym obszarze, specyficznej metody podsuszania i podwędzania. Unikatowe w skali kraju, miejscowe suszarnie umożliwiają jednoczesne podsuszanie i podwędzanie produktu gorącym dymem. To właśnie dym nadaje owocom niepowtarzalny smak i aromat wędzenia drewnem drzew liściastych oraz jasnobrązową barwę, co wyróżnia wędzone jabłko sechlońskie (ChOG) od innych produktów tej samej kategorii.
Przy okazji warto wspomnieć, że proces certyfikacji produktów spożywczych wyróżnionych znakiem chroniona nazwa pochodzenia (ChNP), chronione oznaczenie geograficzne (ChOG) lub gwarantowana tradycyjna specjalność (GTS), a także produktów rolnictwa ekologicznego w Polsce nadzoruje Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS). Oprócz tego Inspekcja sprawuje szeroki nadzór nad jakością handlową żywności – „od pola do stołu” – a więc począwszy od etapu produkcji, poprzez obrót w handlu i gastronomii, aż po kontrolę graniczną. Za pomocą prowadzonych kontroli oraz działań edukacyjnych Inspekcja przeciwdziała zafałszowaniom żywności i innym możliwym nadużyciom rynkowym. Z jednej strony chroni więc interesy polskich konsumentów, a z drugiej strony wspiera też rodzimych producentów, stojąc na straży wysokiej jakości i uczciwej konkurencji w branży rolno-spożywczej.
Na stronie internetowej IJHARS można znaleźć aktualną listę wszystkich polskich produktów wpisanych do unijnego rejestru chronionych nazw pochodzenia, chronionych oznaczeń geograficznych i gwarantowanych tradycyjnych specjalności, a także wiele innych informacji na ich temat – w zakładce „Produkty tradycyjne i regionalne”.
Więcej informacji o wędzonym jabłku sechlońskim (ChOG) można znaleźć w jego specyfikacji, która jest dostępna na platformie eAmbrosia. Znajdują się tam również informacje o wszystkich pozostałych unijnych produktach regionalnych.
źródło: https://www.gov.pl/web/ijhars/
