Prowadzenie sprzedaży w celach zarobkowych w sposób zorganizowany i regularny zazwyczaj wiąże się zarejestrowaniem działalności gospodarczej. Wyjątkiem od tej zasady jest tzw. działalność nierejestrowa wprowadzona nowymi przepisami prawa stanowiącymi tzw. Konstytucję Biznesu, gdzie prowadząc drobną działalność (np. drobny handel lub usługi) można uniknąć obowiązku rejestracji działalności gospodarczej. Wraz z wejściem w życie Konstytucji Biznesu uchylona została Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, a jej rolę pełni obecnie Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców.
Zgodnie z przepisami dotyczącymi tzw. działalności nierejestrowej nie trzeba rejestrować firmy w przypadku drobnej działalności zarobkowej osób fizycznych, której przychody nie przekroczą w żadnym miesiącu 50 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia (w 2018 jest to 1050 zł). Warto zaznaczyć, że przychód obejmuje kwoty należne, nawet nie otrzymane. Ta forma działalności jest możliwa dla osób, które w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywały działalności gospodarczej. Osoby wykonujące taką działalność mogą jednak złożyć wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i wówczas działalność ta staje się działalnością gospodarczą z dniem określonym we wniosku.
Przepisy o działalności nierejestrowej nie dotyczą wspólników spółki cywilnej. Nie można również wykonywać działalności regulowanej, czyli takiej, która wymaga specjalnych zezwoleń, koncesji itp.
Korzystając z przepisów o działalności nierejestrowej:
- nie trzeba zgłaszać działalności w ewidencji przedsiębiorców (CEIDG), urzędzie skarbowym i GUS (nie trzeba mieć numerów identyfikacyjnych NIP i REGON)
- nie trzeba płacić z tego tytułu składek na ubezpieczenia w ZUS i składać deklaracji ZUS
- nie trzeba płacić comiesięcznych (albo kwartalnych) zaliczek na podatek
- nie trzeba prowadzić skomplikowanej księgowości (tylko uproszczoną ewidencję sprzedaży)
Należy jednak pamiętać, że w świetle prawa cywilnego osoba prowadząca działalność nierejestrowaną, jest „przedsiębiorcą" i ma z tego tytułu obowiązki wobec konsumentów (np. związane z reklamacją, naprawą, prawem konsumenta do odstąpienia w terminie 14 dni od umowy zawartej na odległość).
Do ustalania przychodu przy działalności nierejestrowej służy uproszczona dzienna ewidencja sprzedaży zawierająca co najmniej takie informacje, jak:
- liczba porządkowa
- data sprzedaży
- wartość sprzedaży
- wartość sprzedaży narastająco
Przychody osiągane z działalności nierejestrowej są przychodami z tzw. innych źródeł i należy je rozliczyć w zeznaniu rocznym PIT-36.
Prowadzący działalność nierejestrową jest zwolniony z podatku VAT. Należy jednak pamiętać, że wykonywanie niektórych rodzajów działalności zobowiązuje do rejestracji jako podatnik VAT niezależnie od wysokości osiąganych przychodów.
Osoba prowadząca działalność nierejestrową jest co do zasady zwolniona z obowiązku wystawiania faktury. Musi to uczynić jedynie w przypadku, gdy żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.
„Ulga na start”
W przypadku przekroczenia miesięcznego limit przychodu należy zarejestrować działalność gospodarczą w CEIDG w ciągu 7 dni od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie. Można wówczas skorzystać z tzw. „ulgi na start”. Przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia i nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej (Przepisu nie stosuje się do przedsiębiorców spełniających warunki określone w art. 5a ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników). Nie dotyczy to składek na ubezpieczenie zdrowotne, które jest obowiązkowe również dla przedsiębiorców korzystających z ulgi.
Następnie w terminie 6 miesięcy od rozpoczęcia działalności gospodarczej przedsiębiorca musi zgłosić się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, gdzie przez 2 lata może skorzystać z tzw. małego ZUS-u - obniżone (preferencyjne) składki na ubezpieczenia społeczne. Należy pamiętać, że opłacając preferencyjne a nie standardowe składki, będą przysługiwały niższe świadczenia, np. z tytułu choroby.
Inne rodzaje działalności, których nie trzeba rejestrować
Poza działalnością nierejestrową, ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców określa w art. 6. 1. konkretne rodzaje działalności, w stosunku do których nie stosuje się przepisów ustawy, odpowiadając dotychczasowemu art. 3 uchylonej Ustawy o swobodzie gospodarczej: Dotyczy to:
- działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego;
- wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów;
- wyrobu wina przez producentów będących rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku gospodarczego;
- działalności rolników w zakresie rolniczego handlu detalicznego.
źródło:
akty prawne
