Od dnia 18 lutego 2020 roku wchodzi w życie nowe rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 20 grudnia 2019 r. w sprawie niektórych wymagań weterynaryjnych, jakie powinny być spełnione przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego w rzeźniach o małej zdolności produkcyjnej położonych na terenie gospodarstw (zwane „rzeźniami rolniczymi”), które wprowadza ułatwienia w zakresie przepisów weterynaryjnych odnoszących się do rzeźni o małej zdolności produkcyjnej, położonych na terenie gospodarstw.
Rozporządzenie jest skierowane do rolników utrzymujących zwierzęta w swoich gospodarstwach i zainteresowanych rozwojem działalności, poprze dokonywanie uboju zwierząt lub ewentualnie rozbioru ich mięsa w celu wprowadzania pozyskanego mięsa na rynek na małą skalę.
Rozporządzenie dotyczy „rzeźni rolniczych”, w których dokonuje się:
- uboju zwierząt gospodarskich kopytnych, drobiu, zajęczaków lub zwierząt dzikich utrzymywanych w warunkach fermowych, których posiadaczem jest podmiot prowadzący tę rzeźnię lub inny podmiot utrzymujący takie zwierzęta w gospodarstwie położonym na obszarze tego samego powiatu, w którym jest zlokalizowana ta rzeźnia, lub na obszarach powiatów sąsiadujących z powiatem, w którym zlokalizowana jest ta rzeźnia, lub
- rozbioru mięsa pozyskanego z tych zwierząt;
Łączna liczba zwierząt poddawanych ubojowi wynosi nie więcej niż – w przypadku:
a) drobiu albo zajęczaków – 50 sztuk dziennie, 18 250 sztuk rocznie
b) ptaków bezgrzebieniowych – 1 sztukę dziennie, 365 sztuk rocznie
c) świń o wadze:
– równej lub powyżej 15 kilogramów – 6 sztuk dziennie, 2190 sztuk rocznie
– poniżej 15 kilogramów – 10 sztuk dziennie, 3650 sztuk rocznie
d) owiec albo kóz o wadze:
– równej lub powyżej 15 kilogramów – 6 sztuk dziennie, 2190 sztuk rocznie
– poniżej 15 kilogramów – 10 sztuk dziennie, 3650 sztuk rocznie
e) bydła albo koni:
– w wieku równym lub powyżej 3 miesięcy – 1 sztukę dziennie, 365 sztuk rocznie
– w wieku poniżej 3 miesięcy – 2 sztuk dziennie, 730 sztuk rocznie
f) kopytnych zwierząt dzikich utrzymywanych w warunkach fermowych – 3 sztuki dziennie, 1095 sztuk rocznie.
Łączna liczba zwierząt poddawanych ubojowi w rzeźni rolniczej nie może przekroczyć dziennie 50 sztuk drobiu lub zajęczaków oraz 15 sztuk w przypadku zwierząt wymienionych powyżej w punktach b–f.
Powiatowy lekarz weterynarii właściwy ze względu na miejsce prowadzenia przez podmiot rzeźni rolniczej, na wniosek tego podmiotu, może wyrazić zgodę na przekroczenie dziennego limitu zwierząt poddawanych ubojowi, pod warunkiem zachowania rocznego limitu.
Rozporządzenie określa specjalne, mniej rygorystyczne wymagania weterynaryjne w porównaniu do niektórych przepisów określonych w rozporządzeniach unijnych 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych i 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającym szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego. Przy czym, podmioty prowadzące rzeźnie na terenie gospodarstw rolnych są zobowiązane do spełnienia pozostałych wymogów określonych dla rzeźni w innych przepisach prawa krajowego lub unijnego, dotyczących, np. kryteriów mikrobiologicznych dla mięsa, łańcucha chłodniczego, dobrostanu zwierząt podczas uboju, zagospodarowania ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego czy kwalifikacji osób dokonujących uboju.
Rzeźnie rolnicze będą mogły składać się z co najmniej jednego pomieszczenia pod warunkiem rozplanowania produkcji w rzeźni, która zapewni bezpieczeństwo produkowanej żywności. Jedno i to samo pomieszczenie może być wykorzystywane do:
- opróżniania i czyszczenia żołądków i jelit lub w przypadku poddanych ubojowi drobiu, zajęczaków oraz ptaków bezgrzebieniowych – wytrzewiania i dalszej obróbki,
- następujących czynności:
– ogłuszania i wykrwawiania,
– sparzania, odszczeciniania, oparzania i opalania – w przypadku świń,
– oskubywania lub oskórowania oraz sparzania,
– wytrzewiania i dalszej obróbki, z wyłączeniem poddanych ubojowi drobiu, zajęczaków oraz ptaków bezgrzebieniowych,
– obróbki czystych narządów wewnętrznych i flaków,
– wstępnej obróbki i czyszczenia podrobów,
– pakowania zbiorczego podrobów,
– wysyłki mięsa
pod warunkiem że czynności te są wykonywane w odrębnym miejscu albo w innym czasie, w sposób uniemożliwiający zanieczyszczenie mięsa, oraz po ich zakończeniu przeprowadza się odpowiednie czyszczenie i odkażenie miejsc, w których były wykonywane te czynności lub całego pomieszczenia.
W rozporządzeniu dla rzeźni rolniczych określono alternatywne rozwiązania dotyczące m. in.
- liczby pomieszczeń w rzeźni i czynności, jakie mogą być wykonywane w tych pomieszczeniach,
- wyposażenia w pomieszczenia zamykane na klucz lub zagrody dla zwierząt chorych lub podejrzanych o na chorobę zakaźną zwierząt (w przypadku uboju zwierząt od innych podmiotów),
- przechowywania sprzętu oraz środków do czyszczenia i odkażania,
- systemu urządzeń do odkażania narzędzi,
- sposobu i miejsca przechowywania mięsa pakowanego i niepakowanego pozyskanego w wyniku rozbioru,
- toalet, w tym ich lokalizacji,
- szatni/miejsc zmiany odzieży i obuwia dla pracowników rzeźni,
- urządzeń do mycia i odkażania rąk pracowników mających kontakt z mięsem,
- sposobu i miejsca przechowywania obornika i treści przewodu pokarmowego.
Podmiot prowadzący rzeźnię przy stosowaniu alternatywnych rozwiązań będzie zobowiązany zagwarantować zachowanie warunków higieny i bezpieczeństwa produkowanej żywności.
