Rozwój turystyki wiejskiej na przykładzie Stowarzyszenia „MTU EEST Maaturism”
W ramach projektu Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Działania (LGD) "Nad Białą Przemszą" pod nazwą "Europejska Grupa Działania", zrealizowanego z Programu Erasmus + w ramach sektora Edukacja dorosłych Akcja I Mobilność edukacyjna - osób uczących się i pracowników, typ akcji: Mobilność kadry edukacji dorosłych. Pracownik Centrum Doradztwa Rolniczego w Krakowie oraz doktorant Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, w okresie listopada 2015 roku, odbyli staż naukowy w Stowarzyszeniu Rozwoju Turystyki Wiejskiej MTU Eest Maaturism w Estonii.
Źródło: http://www.maaturism.ee/
Powyższe stowarzyszenie "MTU Eest Maaturism" zostało powołane do życia dnia 19 stycznia 2000 roku, jako organizacja non-profit ''Non-Profit Organisation Estonian Rural Tourism''. Adres siedziby organizacji: Vilmsi 53G, 10147 TALLINN, tel: +372 600 9999, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., www.maaturism.ee. Jej celem jest reprezentowanie wspólnych interesów mieszkańców wsi (lokalnych przedsiębiorców) świadczących usługi turystyki wiejskiej w celu wspierania rozwoju turystyki wiejskiej w Estonii. Baza obiektów noclegowych, które przystąpiły do organizacji w chwili obecnej wynosi 45 % ogólnej liczby estońskich gospodarstw agroturystycznych świadczących usługi zakwaterowania na wsi. Pracownicy "MTU Eest Maaturism" to Pani Raili Mengel, Managing Director (Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.); Katrin Papp, Office Manager (Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.) oraz Pan Erki Kukk, Marketing and Internet Services (Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.). Biorąc pod uwagę fakt iż niemal co drugie gospodarstwo agroturystyczne Estonii znajduje się w bazie powyższej organizacji, obecny poziom zatrudnienia wydaje się być nieracjonalnie niski w stosunku do ilości wykonywanej pracy.
Działalność organizacji nie skupia się jedynie na poszerzaniu oferowanej bazy noclegowej na wsi. Strona internetowa "MTU Eest Maatursim" oferuje kompleksowe zaplanowanie spędzenia wolnego czasu, zarówno dla osób chcących odpocząć jak również spędzić aktywnie wypoczynek. Na stronie internetowej niniejszej organizacji zamieszczone są zakładki tj.:
- zakwaterowanie z podziałem na typ oferowanych noclegów np. hotele, motele, domki gościnne itp.,
- aktywna turystyka z podziałem na typ preferowanej aktywności np. kajakarstwo, wędrówki itp.,
- catering z podziałem na typ restauracji w zależności od ich wielkości oraz oferowanych posiłków,
- seminaria oraz zakładki więcej w której ofercie znajdziemy m.in. możliwości spędzenia wolnego czasu dla całej rodziny.
Organizacja w chwili obecnej nie zajmuje się pozyskiwaniem lokalnych przedsiębiorców w celu poszerzenia oferowanej bazy. Na obecnym etapie działalności to lokalni przedsiębiorcy sami wyrażają wolę przystąpienia do organizacji w celu ich promocji. W celu weryfikacji zgodności opisu prowadzonej działalności oraz oferowanych warunków noclegowych, żywieniowych itd. pracownicy organizacji udają się osobiście do wspomnianego przedsiębiorcy w celu weryfikacji oraz ewentualnego zawarcia umowy świadczenia usług reklamowych na ich stronie "MTU Eest Maaturism".
W ramach wyjazdu uczestnicy stażu mieli możliwość odwiedzenia szeregu podmiotów gospodarczych znajdujących się w bazie organizacji "MTU Eest Maaturism" w tym m.in. pierwszego estońskiego gospodarstwa ekologicznego powstałego w 1992 roku, będącego jednocześnie gospodarstwem pokazowym. W 2013 roku powyższe gospodarstwo otrzymało I miejsce w konkursie pt: "Najlepsze Gospodarstwo Estonii". Gospodarstwo położone jest ok. 4 km od miejscowości Lahetu w Estonii (strona internetowa: http://www.saidafarm.ee/; adres gospodarstwa: Lehetu1, Lehetu küla, 76204, Nissi vald, Harjumaa).
Na początku działalności powierzchnia gospodarstwa wynosiła 6 tys. ha użytków rolnych (UR), w chwili obecnej jest to 1 tys. ha UR. Struktura uprawianych użytków rolnych prezentuje się następująco:
- 500 ha własność prywatna Pana Juhana Särgava (część UR zastawiona pod kredyt hipoteczny),
- 200 ha użytkowane w formie dzierżawy od osób prywatnych,
- 300 ha dzierżawa ze skarbu państwa.
Źródło: Archiwum prywatne
Gospodarstwo utrzymuje ok. 200 sztuk krów mlecznych, średnia wydajność mleczna, to 2,5 tys. l/szt./rok. Koszt dzierżawy 1 ha UR wynosi 25 Euro. Wartość 1 ha UR w rejonie położenia farmy to 3000 Euro. Kwota uzyskiwanych dopłat bezpośrednich: 113 Euro do 1 ha TUZ oraz 25 Euro do 1 ha TUZ EKO tylko w przypadku prowadzenia produkcji zwierzęcej.
Całość uzyskiwanej produkcji roślinnej przeznaczona jest wyłącznie na potrzeby własne gospodarstwa. Połowę areału stanowią trwałe użytki zielone (TUZ), z których produkuję się siano i sianokiszonkę. Na pozostałej powierzchni gospodarstwa uprawiane są zamiennie pszenica, żyto i jęczmień.
Źródło: Archiwum prywatne
Farma produkuje szereg produktów mlecznych, które są obecne niemal w każdym markecie w Estonii (m.in. sery, serki, jogurty), zatrudnione wynosi 40 osób. Gospodarstwo dostarcza produkty do 160 odbiorców w kraju oraz na rynki zagraniczne, w tym do Rosji, Finlandii. Niestety w gospodarstwie brak jest inwestycji odtworzeniowych w budynki, jedyne inwestycje to zakup ciągników rolniczych o mocy 140 KM oraz 160 KM Class oraz kombajnu zbożowego Class Lexion.
Źródło: Strona Internetowa farmy
Źródło: Archiwum prywatne
Gospodarstwo Pana Juhana Särgava z racji zapoczątkowania produkcji ekologicznej w Estonii na powierzchni sięgającej kilku tysięcy hektarów stało się podmiotem pokazowym w kraju. Niewątpliwie prowadzenie produkcji ekologicznej na tak dużą skalę wiązało się z nie lada wyzwaniem dla jego właściciela. Podjęty trud dał pozytywne przełożenie w postaci uznania omawianego podmiotu jako "gospodarstwo pokazowe Estonii". Corocznie gospodarstwo odwiedzają zarówno mieszkańcy kraju jak również wielu turystów zagranicznych. Osoby odwiedzającej prezentowane gospodarstwo mają możliwość zakupu wyrabianych produktów prosto z gospodarstwa. Oprowadzanie po gospodarstwie trwa ok. 2 godzin, w tym czasie odwiedzający mają możliwość zobaczenia całego cyklu produkcyjnego z bliska.
Źródło: Archiwum prywatne
Waldemar Gorajczyk CDR O/Kraków
Piort Rachwał UR Kraków